Muhammed el-Verrâdî -kuddise sırruh- Hazretleri
Hâtemü’l-Enbiyâ ile Hâtemü’l-Evliyâ
Arasındaki Tâbî-Metbû’ İlişkisi:
Hazret, eserinde Şeyhü’l-ekber -kuddise sırruh- Hazretleri’nin beyanları hakkında en çok tartışmalara sebebiyet veren hususlardan biri olan Hâtemü’l-enbiyâ ile Hâtemü’l-evliyâ arasındaki tâbî-metbû’ ilişkisine de dikkati çekerek, bu müphem nokta hakkındaki şüpheleri de şu sözleriyle izâle etmiştir:
“O (Hâtemü’l-evliyâ), meydana gelen tâbîliği ve metbû’luğu (tâbî olunurluğu) biraraya toplayışı yüklenmesi hususunda, ancak vâcipliği gerçekleştiren sırr ile bilmeye me’zundur. ‘Velî vahiy meleğinin aldığı kaynaktan alır, peygamber ise melekten alır.’ diyen kimsenin söylediği sahih olursa, Hâtemü’l-velî’nin Hâteme’n-nebiyyîn’den daha üstün olması lâzım gelir. Hâlbuki bu tâbîliğe aykırıdır. Onun (Hâtemü’l-evliyâ’nın) bu yönden kuşatması altında iken ona (Hâtemü’r-rüsul’e) dâhil olması da böyledir; dolayısıyla Peygamber Aleyhisselâm’ın Hâtemü’l-velî’ye tâbî olması da buna muhâliftir.” (“Kitâbu Nusûsu’l-Kilem fî Şerh-i Fusûsu’l-Hikem”; Hâlet Efendi, nr.: 258, 34a vr.)
Hâtemü’l-Enbiyâ ile Hâtemü’l-Evliyâ
Arasındaki Tâbî-Metbû’ İlişkisi:
Hazret, eserinde Şeyhü’l-ekber -kuddise sırruh- Hazretleri’nin beyanları hakkında en çok tartışmalara sebebiyet veren hususlardan biri olan Hâtemü’l-enbiyâ ile Hâtemü’l-evliyâ arasındaki tâbî-metbû’ ilişkisine de dikkati çekerek, bu müphem nokta hakkındaki şüpheleri de şu sözleriyle izâle etmiştir:
“O (Hâtemü’l-evliyâ), meydana gelen tâbîliği ve metbû’luğu (tâbî olunurluğu) biraraya toplayışı yüklenmesi hususunda, ancak vâcipliği gerçekleştiren sırr ile bilmeye me’zundur. ‘Velî vahiy meleğinin aldığı kaynaktan alır, peygamber ise melekten alır.’ diyen kimsenin söylediği sahih olursa, Hâtemü’l-velî’nin Hâteme’n-nebiyyîn’den daha üstün olması lâzım gelir. Hâlbuki bu tâbîliğe aykırıdır. Onun (Hâtemü’l-evliyâ’nın) bu yönden kuşatması altında iken ona (Hâtemü’r-rüsul’e) dâhil olması da böyledir; dolayısıyla Peygamber Aleyhisselâm’ın Hâtemü’l-velî’ye tâbî olması da buna muhâliftir.” (“Kitâbu Nusûsu’l-Kilem fî Şerh-i Fusûsu’l-Hikem”; Hâlet Efendi, nr.: 258, 34a vr.)